نویسنده: حمید مهاجرانی
وقتی موج انتقادات به قوهی مجریه بر سر موضوع توافقنامه ژنو که بعضا به صورت کاملا شفاف، پرسشگرانه و علمی انجام میپذیرفت، بالا گرفت؛ رئیس این قوه ترجیح داد که با ضرب شصتی به این انتقادات خاتمه دهد. وی با استراتژی کم سواد خواندن منتقدین سعی داشت تا با کم اهمیت جلوه دادن نقدها، فشارهای ناشی از آن را بر خود کاهش دهد.
چندی پیش مشابه چنین اتفاقی در مورد قوهی قضائیه رخ داد که ظاهرا استراتژی موفقی نیز بود.
آیتا... علم الهدی، امام جمعه مشهد در هفتهی قوهی قضائیه در تیرماه امسال انتقادهایی به این قوه وارد کرد. ایشان با اشاره به اینکه اجرای لایحهی قصاص و حدود با همان صلابت و قدرت اجرایی در زمان شهید بهشتی مانع لاابالیگریها، هرزگی ها، بیپرواییها و ارزش کشیها میشد؛ با بیان این که قوهی قضائیه باید با همان صلابت و غیرت شهید بهشتی و شهید لاجوردی باشد و مردم این را از قوهی قضائیه میخواهند، عمدهی مشکلات کشور در ارتباط با قوهی قضائیه را گوشزد کرد و بیان داشت که نباید کمبود نیرو، امکانات، ضعف قانون، توجیهی برای حل این مشکلات باشد.
اما این انتقادها بی پاسخ نماند و رئیس قوهی قضائیه با لحنی غیر متعارف به آنها پاسخ داد که بخشی از آن به این شرح است: «باید نصح ناصحان را گوش کنیم. البته نقد غیر از تخریب است و ما هم خودمان باید نقاد باشیم و هم از نقد عادلانه دیگران استفاده کنیم. تخریب و گاهی خروج از موازین حق و انصاف در ارزیابیها موجب دلسردی افراد زحمتکش در دستگاه قضایی میشود.»
وی پس از پاسخگویی به ایرادات وارد شده، اظهار داشت:
«نباید از سر ندانم کاری با حرفهای بیمبنا و گاهی ساده انگارانه یک قوه را تخریب کنیم. البته این حرفی که امروز مطرح کردم برای این نیست که تنها به یک فرد اشاره کنم بلکه برای این است که گاهی این حرفها از تریبونهای دیگر هم تکرار میشود ولی باید توجه کنیم این فسادهایی که آقایان مطرح میکنند، راه حل ریشه کنی آن فقط برخورد قوه قضاییه نیست ما چرا نمیخواهیم این را قبول کنیم؟ما توقعمان این است که خطاهای ما را ناصحانه گوشزد کنند و اشتباهات دستگاه قضایی را دلسوزانه مطرح کنند نه آنکه بدون اطلاع از مراحل پرونده و کیفیت دادرسی سخنان بی مبنا و بازاری تحویل داده شود. نباید سطح توقعات مردم را آنقدر بالا ببریم که هر کس در کوچه و خیابان راه میرود بگوید آقا هر خرابی هست زیر سر قوه قضاییه است.»
اما آیت الله علم الهدی نیز به اظهارات رئیس قوهی قضاییه واکنش نشان دادند و فرمودند:
«با شناختی که من از آیت الله آملی لاریجانی داشتم انتظار روحیهی نقدپذیری بیشتری از ایشان بود. شما و مردم عزیز میتوانید با مراجعه به سایت من، متن کامل خطبهی نماز جمعه هفتم تیر را ببینید و آن وقت قضاوت کنید که آیا این سخنان خلاف واقع یا سهل انگارانه بودهیا خیر»
قوهی قضائیه در مواجهه با این انتقاد از ادبیاتی استفاده کرد که عملا راه بر دلسوزانی که در آینده سعی در انتقاد سازنده و اصلاحطلبانه این قوه داشته باشند، بسته شد. حال آنکه شخصیتی که این نقدها را وارد کرد، شخصیتی دلسوز و شناخته شده در انقلاب است، فرض کنید که جوانی با دغدغه و آرمانخواهی و احساسات بخواهد گام موثری در اصلاح این قوه بردارد. آیا با فضایی این چنینی خواهد توانست؟
نه تنها رفتاری که درمقابل یک نقد انجام میشود باید اخلاق مدارانه و علمی باشد، دقت در انتخاب ادبیات و واژگان نیز باید بسیار دقیق باشد چرا که میتواند موج مثبت یا منفی موثری در فضای جامعه داشته باشد.
بزرگان و مسئولان کشور اگرچه با این روشها بتوانند دوران مسئولیت خود را با آهنگ "همه چی آرومه" سپری کنند اما در طولانی مدت باعث ضربه زدن به نظام و کشور خواهند شدکه چیزی جز باخت در پی نخواهد داشت.